hollanda, acayip bir ülke.
milletinin çoğu, hollanda'yı en hoşgörülü ülke olarak görüyor, kendilerini öyle lanse ediyorlar. gerçekten de, dünya'nın en çok farklı milletten insanının yaşadığı ve vatandaşı olduğu ülke, hollanda. evet aslen ulus-devlet olarak kurulmuş olmasına rağmen, aslen bir ulus-devlet olmayan abd'den bile daha karışık sosyal yapısı etnik ve çifte vatandaşlık olarak. ama aslında öyle mi? (şimdi başka bir noktaya değinip aşağıda bağlayacağım)
bir de şu var: biz, "batı" deyince, ya da batıdakiler, "batı" deyince, aslında temelde ve tarihsel olarak üç ülkeyi kast ediyorlar. tarihteki en "batı" batı: ingiltere, fransa ve hollanda'dır. biz türkiye'de hollanda'yı unutuyoruz. batı deyince amerika'yı, kanada'yı bile sayarız en başa ingiltere-fransa'yı koyduktan sonra; ama hollanda, gözümüzde isviçre gibi bir ülke, aslında öyle değil. tarihsel, endüstriyel gelişim olarak hollanda-ingiltere-fransa, batı dediğimiz ülkeler en temelde bunlardan ibaret.
dolayısıyla, hollanda'da aslında aşırı bir kendini beğenmişlik var. ve, diğer temel batı ülkeleri ingiltere-fransa ile beraber bu üçünde hem kendilerini hem birbirlerini (nefret de etseler) beğenmişlik var. bunların fikirlerine göre, bu beyaz insanlar, ancak birbirlerine layıktırlar. dikkat edin, almanya bile doğudur onlar için, bırakın diğer orta ve doğu avrupa ülkelerini...
bu iki söylediğim şeyi birleştireceğim noktaya dikkat: tüm ülkelerde olduğu gibi, hollanda içinde de başka bir hollanda var. ekonomik olarak alt kesimden gelen, çoğunluğu işçi kökenli ailelerin çocukları. bunlar aslında gariban, akademik terimle "madun", kendileri değilse de, babaları; babaları değilse de, büyükbabaları.... bu ailelerin yaşadıkları yerler, toplumun en ötekisi olan göçmenlerle iç içe. işte sneijder da böyle bir aileden geliyor. babası futbolcu da olsa, gettoda büyümüş, orada var olmuş, hayatı orada öğrenmiş bir adam bu sneijder. en yakınımda hep türkler vardı, galatasaray'ı küçüklüğümden beri biliyordum derken bizim hoşumuza gitmek için böyle söylemiyor, söyledikleri doğru. bu adam ve bunun gibi türklerle, faslılarla büyümüş "beyaz ama öteki" hollandalılar, bir türk'ün beyaz ve orta/üst kesim hollandalıya nasıl baktığını çok iyi biliyor; çünkü aşağı yukarı ya kendi de öyle bakıyor, ya ailesinde de öyle bakıyorlar.
dışarıdan sneijder'a bakan bir insan için o daha üç sene öncesine kadar, avrupa futbolunun geleceğiydi. "hollandalı", bir batılının olabileceği kadar "batılı"; "beyaz"; "genç"; ve adam "çok zeki" bir "oyun kurucu", yani "on numara". bu adamın forsu, çok az kişide vardı. avrupa'nın kendini özdeşleştirdiği her şey bunda vardı. fakat adam kariyer duraklamasından sonra bizi tercih etti!... bu çok acayip bir şey gerçekten çok acayip... ve bunu bir lütuf gibi değil; "kariyerimde ileri bir adım olarak görüyorum" diyerek yaptı. hem de potansiyelinden daha az para verdik biz bu adama. bu, avrupa için şoke edici, van gaal için kabul edilemezken sneijder için aslında normaldi. adam, hollandalıların türklere nasıl baktığını biliyor; ve ne kendisi ne kardeşleri öyle bakmıyor. bu bakışın yanlış olduğunu düşünüyor; ve kararında diretiyor. burada başarısız olduğu her an, hollanda basını nasıl üstüne gidiyor bilseniz; adam burada başarılı olmak istiyor, hem de çok... çünki bu onun için hayatındaki davalardan biri. çocukluk arkadaşlarının ülkesinin aslında ille de hollanda'dan daha karaktersiz ve çirkin olmadığını, yaşanabilir olduğunu, kendi dünyalarının içinde olduğunu göstermek bu adam için bir dava meselesi artık...
ben sneijder'ın bizde çok başarılı olmasını istiyorum. bizde kariyerini sonlandırmayabilir; bu mühim değil. hatta belki bizden sonra çok kaliteli bir ingiliz takımına ve sonra ajax'a gitmesi olabilecek en güzel bir hikaye olur. ancak istediğim, bu adamın da aynen idealize edip düşündüğü gibi, galatasaray'ın kariyerinde ileri bir adım olduğunu, kariyerinin henüz bitmemiş olduğunu, ve galatasaray'ı çok ciddiye aldığını sadece söz ve hisle değil fiille ve olaylarla da ispatlaması. bu yüzden sneijder ısrarla ben kendimi türkiye'de ispatlamadan buradan ayrılmak istemiyorum diyor. dikkat edin dostlar, adam bizi bizden daha ciddiye alıyor.
not:gss'den alıntıdır.