Avrupa'da Yaşamak mı, Amerika'da Yaşamak mı?

@Keramettin TANRIVERDİ sorusu/istegi uzerine soz verdigim gibi birkac sey karalayayim belki burada dusuncesi olanlara yardimci olur. Tabi ki ben kendi surecimi anlatacagim ancak aralarda bazi noktalara da deginecegim. Sorusu olan olursa elimden geldigince yardimci olmaya da calisirim. Biraz uzun oldu, maalesef detaylica bir konu :)

Ben 2015 sonu Turkiye'den ayrildim. Ilk gittigim ulke de Dubai oldu. Ulkeden ayrilma motivasyonum son 5 yildir olusan ortamdan biraz farkliydi acikcasi. Benimkisi biraz daha kisisel bir hedef ve cocuklarimin egitim kalitesini/yasam standartlarini arttirmakti. Ancak yasadigim ve gordugum haksizliklarda bu sureci hizlandirmadi degil. Ancak agresif bir is basvurusu vs yapmadim bilakis Turkiye'de son calistigim is/pozisyonum geregi dogal networkum olustu tabi bunda "sahsen" gosterdigim teknik gelisimiminde katkisi buyuk cunku headhunter dedigimiz kisi/firmalar sizi bir sekilde "linkedin" gibi platformlardan bulabiliyorlar. Buna deginmisken Turkiye'den yurt disina cikmak isteyen nitelikli arkadaslarin dikkat etmesi gereken bir noktadir sadece bir tanesi bu arada, iyi bir network olusturma ve proje/is gecmisi ayrica bunu guzel bir sekilde yazili olarak (ilk basta) ifade edebilme.. Neyse konuya doneyim, Dubai'nin cok bilinen ve belkide en guclu firmasindan is teklifi aldim. O sirada suan 6.5 yasinda olan oglum yeni dogmustu.. O sirada benim birkac cumle belirttigim kisisel hedeflerim ve cocugumun (sonradan cogul oldular:) ) gelecek kaygisi (bu benim kontrolum disimda olusan bir ortam maalesef) teklifi (iyi de bir teklifti acikcasi paket olarak) kabul etmemi sagladi. Orada 2 sene kadar calistim. Cok detaylandirmayacagim cunku benim cok begendigim ve yine karakterimle otursen bir is hayati yoktu. Gelirim ve sartlarim oldukca iyi olmasina ragmen buradan Avrupa'ya gecmek istedim. Ben biraz gozukarayimdir, herkese tavsiye etmem cunku hizli degisiklikler herkese uygun bir gecis modeli degil :) Buradan Polonya'ya gectim. Neden Polonya derseniz birden cok sebebi var. 1.si Avrupa'nin kalburustu ulkelerine gecmek o donem hem cok kolay degildi hem de baslangic maasiniz/paketiniz cok iyi olmuyor (bu suan da hala boyle - kultur durumu diyelim) ancak elbette istisnalar vardir/olacaktir. Lakin bu genelde boyle. Polonya'dan aldigim is teklifi yine iyi buyuk ve guven verici bir firmadan ulke geneli/refahinin ustundeydi. Tekrardan belirteyim ben para odakli bakmiyorum islere ancak gittigim yerde de yasam standartlarimda dussun ve bazi seyleri yeniden yapmak istemedigimden bu noktaya deginiyorum. Asil sebebi dedigim gibi iyi/guclu bir sirkete gecmek yoksa zilyon tane firma var, gecici sozlesme ile vs.. sizi zorlayabiliyorlar (buna da deginecegim!). Dubai'dan sonra biraz da ufak/sakin bir yer olsun istemistim (once Istanbul sonra Dubai .. cok kalabalik/gurultulu sehirlerden sonra ozellikle..). Polonya'da gercekten cok guzel ani'larimiz oldu ki herkese tavsiye ederim. siyah sacliyimdir, irkcilik vs..de gormedim bana denk gelmemis olabilir ama gormedim bilakis cok sicak yardimsever insanlarid bu acidan bize de benzerler.. Is hayatida gayet guzel ve kesin etik degerler uzerinde biraz tabi Dogu Avrupa kurallari islemiyor degil ancak sirketim global ve Isvec kokenli olunca gayet iyi gecti bu surec. Vize islemlerimi yaz tatili icin geldigimiz Ankara Polonya Baskonsoloslugundan yaptim, iData ya da herneyse 1 kurus vermedim/vermeyiniz. Turistik vizelerde mecburi oldugu icin soz konusu is/calisma vizesi (uzun sureli vize). Oldukca kolay oldu 2 gun sonra izinlerimiz basilip pasaportlarimiz verdigimiz adrese gonderildi.

Daha sonra oglum buyumeye ve okul durumu onem kazanmaya baslayinca ve ustune Polonya'da ustte belirttigim bir cok olumlu nokta disinda gunluk yasamdaki/devlet dairesindeki dil bariyerleri iyice artinca ve ogrenmesi zor bir dil olan Lehce'nin oneminin artmaya baslamasiyla son olarak devlet islerinin cok yavas olmasi sebebiyle ayrilmak istedik. Avrupa'da olunca, gerek Turkiye gerekse Dubai'dekinden cok daha fazla is teklifleri gelmeye baslamisti (Almanya-Avusturya-Hollanda-Belcika-Luxemburg basta olmak uzere).. Bizde yine ailece bir karar alarak degerlendirme yapmaya basladik. 2018 sene sonunda Hollanda - Avusturya ve Almanya'dan birkac firma ile gorusmeler yaptiktan sonra ya Viyana ya da Amsterdam'a gidecektik.. Gerek gecmiste ziyaret etmis oldugum icin, gerekse daha kosmopolit ve Ingilizce'nin sosyal/is/devlet hayatindaki rahatligi ve ustune vergi avantajlarini da ekleyince (30% ruling - buna da bakiniz) Hollanda'yi tercih ettik.

Simdi, Hollanda firmasi ile gorusurken oldukca insani baksalarda gunun sonunda bir maliyetsiniz buna gore ellerindeki sizi getirme gucunu (sponsorluk) ve ulkenin oturtmus oldugu "high skilled migrant" vergi avantajlarini iyi kullaniyorlar (bir siz farkinda degilsiniz bunun yani) iyi bir sozlesme hazirliyorlar. Beni yine bir head-hunter buraya onermis bana da tabiki o yuzden surec rahat gecti. Pazarligimida yaptim, ilk tekliflerinden daha fazlasini hem maddi hem de kapsam olarak (is ve paket) talep ettim, insan odakli bakis acisi genelde Hollanda yerlesik firmalarda dogal bir durum (elbette genelliyorum aksi durumlar olabilir), ve kabul ettiler. Polonya'da yasayan (EU icinde) bir Turk vatandasi olarak bir kac prosedur yine gerekiyordu. Bu kismi Keramettin'in "surec nasildi" sorusu ustune detaylandiriyorum cunku her yerde "net" bir sekilde yazmiyor. Neyse, Polonya/Varsova Hollanda Baskonsoloslugunu aradim, ve evet Ingilizce biliyorlardi :) -saka bir yana- hizlica yardimci oldular ve randevumuzu aldik. Obur taraftan Hollanda'daki mustakbel sirketimle evrak paylasimi yaptik ve benim is iznim vs.. Polonya Varsova Hollanda Konsolosluguna (bunu ben sectim, istesem Istanbul'dan ya da Ankara'dan da yapabilirdim) gonderdiler. Bizde (aile olarak) pasaport ve diger birkac evrak ile randevu saatinde basvurumuzu yaptik. Ricam ustune ayni gun (yaklasik 3 saat icinde) MVV tipi vizelerimiz basilip oracikta teslim aldik (bu vize is icin gittiginizde gerekiyor. Turistik vize ile gidip is bulursaniz bunun sureci ayrica ancak ben ustte de belirttigim high skilled migrant vize kapsaminda oldugum icin ilk adimi MVV (90 gun ve ustu) vize gerekiyor). Daha fazla detay/yardim isteyen olursa destek olurum (ucretsiz ve sabirla :) ).

Sonra ben onden gidip ev vs islerini hallettim. Is bir yandan ev bulmak bir yandan (!!!) ilk 1 ay yorucu olsada sonra Polonya'ya ucup ailemi getirdim.

Hollanda'ya is bulup geldiniz, neler yapmaniz gerekiyor ? ( high skilled migrant ozelinde (genel olarak)):

Bu artik basli basina sektor arkadaslar. Burada bu isi yapan firmalar var. Ancak gozukara ve girisken biriyseniz, gerek yok kimseye.

Oncelikle sirketinizden birkac dokuman ve is sozlesminizi alip, oturum kartiniz icinde Belediyelerden randevu almaniz gerekiyor. Belediyelerden dedim cunku a- ev tutmussaniz onun bagli oldugu belediye, b- ev yoksa ve oteldeyseniz, sirketinizin bagli oldugu (gecici adres) belediyesinden bu karti alabilirsiniz. Peki oturum karti nedir ? Kisacasi sizin Hollanda'daki yasal durumunuzu ozetleyen ve her yerde gecen cipli kimlik karti. Bunu da IND (Hollanda gocmen burosu diyelim) duzenliyor. Hersey cok rahat ve duzenli ilerliyor. IND, siz ulkeye geldikten ve "sozlesme geregi" ilk is gunuzden yaklasik 2 hafta icinde size bir mektup gonderiyor (bu ilk kez geldiginizde sirketinize gelir cunku sizin bir kalici adresiniz yoktur dogal olarak) o mektup geldikten sonra IND'den randevu alip (eskiden 3 hafta vs surerdi simdilerde pandemi sonrasi oldukca hizlanmis) randevu saatinizde gidip kimliginizi (oturum kartinizi) alirsiniz. Bu ilk gelenler icin ozel durumlar yoksa (kalici sozlesme (?) ) 1 seneliktir. Daha sonra, suresi bitmesine yakin, is durumunuza gore uzatilir. a- 1 sene daha uzatilir, b- 5 senelik uzatilir. Son paragraf basinda bahsetmistim, Hollanda ozelinde diyeyim genelde sirketler ilk giriste ya 6 aylik ya da 1 senelik gecici sozlesme verirler size. (aksi olabiliyor ama hem az hem de pek tavsiye etmem :) bunun icin ozellikle sorusu olan olursa aciklarim). O yuzdendir ki, ilk maasiniz buna gore sekillenir vs.. IND'de size 1 senelik oturma izni verir. Sonra sirketler ya sizinle yine gecici sozlesme imzalarlar ( bunu en fazla toplamda 3 kere yapabilirler kanun geregi) ya da size kalici (indefinite period) sozlesme verirler. IND'de buna gore sizin oturumunuzu uzatir. Ben ilk sirketimden 5.ay sonunda ayrildim. Profesyonel sebeplerden, sonraki sirketimle yine 1 sene gecici sozlesme ile basladim. IND oturum kartiminin suresi dolmadan 2 ay once bilgilendirme mektubu gonderdi bende sirketimle gorustum, dedigim gibi insan odakli olduklarindan ayrica siz isinizi iyi yaptiginizda suresi calisma iznine cevirdiler birkac gun icinde ve ben bu sozlesme ile 5 yillik uzatim (hala ayni oturum kartimi kullaniyorum). aksi durumda 1 sene daha uzatilacakti surec yine ayni..

Hollanda'ya geldginiz, oturum kartiniz tamam, sirada ev bulmak var.. Tam bir beladir. Acik ve net. Cebinizdeki para onemli olsada hersey degil maalesef. Tutupta cok ucuk bir teklif vermediginiz surece ev sahibi sizi secmeyebiliyor ya da Emlakci (ev sahibinin) size evi vermek istemiyor olabilir (benim basima gelmedi ama bunu hem Emlakcidan dinledim hem de basina gelmis arkadaslarim oldu). Evleri gorme gunlerinde (funda.com uzerinden evleri bulabilirsiniz) gidip gezersiniz, sonra teklifinizi verirsiniz. Bundan sonrasi Turkiye'deki gibi ilerliyor pesinatlar vs.. Simdi asil mesele burada oluyor, cunku maas alabilmeniz (bilanco) icin banka hesabina bunun icinde kalici bir adrese ihtiyaciniz var. Bazi bankalar bu durumu asmak icin 6 aylik gecici hesap aciyor size adresiniz belli olana kadar ve oturum kartinizi alana kadar eger 6 ay icinde gelmezse size bilgi veriyorlar gerekirse kapatiyorlar. O yuzden bu Hollanda'da bir dongu. Is sozlesmesi - oturum karti - adres- banka hesabi seklinde ilerliyor. Sonra devlet isleri vs.. Zaten eve girdiginizde ilk zamanlar bir suru posta gelecek (vergi daires, IND, belediye, su vergisi, vs..).. Kisacasi kurulum durumunuz bu sekilde. Ha bu arada, kiralar ben geldigimde 2019 basinda 2+1 evler icin aylik 1500-2000 arasi idi ki bu ortalama fiyatlar. Altina da bulursunuz ustune de dogal olarak. Ama genelde bu sekilde. Bu fiyatalrin ustune aidat, isinma vs.. eklemeniz gerekecek o yuzden ilk geliste elinizde hatri sayilir miktarda euro cinsinden para bulundurmaniz gerekiyor ve bu para banka hesabinizda olmali. Nakit gecmiyor yani :) Onun icinde ustte bahsettigim dongude nerede oldgunuzu anlamaniz gerekiyor.

Bunun disinda ben Polonya'dayken araba almistim onu da haklarim geregi ucretsiz Hollanda'ya getirdim aksi halde aracinizin 6 ay izinlidir sonra ya gidip satarsiniz ya da import edersiniz. Sorusu olan olursa yardimci olurum o da ayri bir hikaye ve internet de dahi zor bulunacak bir bilgi :)

Gelelim Hollanda is hayati; dedigim gibi insan odakli. Ulkede resmi tatiller az, ancak genelde sirketler 25-30 arasi senelik izin verir. Bunu genelde istediginiz gibi kullanabilirsiniz. Maaslar degisken alan/tecrube/egitime gore degisiyor o yuzden cok spesifik bir durum girmiyorum. Sorusu olan olursa yine seve seve yardimci olmaya calisirim.

Ev konusundan bahsetmistik ben 1 sene kirada oturduktan sonra ev satin aldim. Onun da yine sureci ayri ve kendine has detaylari var. Uzun oturumunuz olmali mesela ( 5 yillik ) yani uzun sureli sozlesme dieylim yoksa cogu banka (birkac istisna haric) size mortgage/kredi vermez. Versede, mesela ABN-Amro, oldukca yuksek faiz ve maliyetle yapiyor bunu. Ev almaya tesvik ediyorum ben genelde insanlari cunku bugun sabah bir kiyaslama yapmistim, o gunden bugun eve verdigim tum masraflar ve kredi odemelerim < yaklasik kira x ay odemelerimden ustune ev fiyatlari da artiyor. Turkiye'deki gibi degil durum (eski piyasa tabi suan berbat durumda maalesef kiralar :( ) kisacasi ev sahibi olmak cok daha avantajli.

Is hayati yine cok spesifik konu sirketlere gore degisiyor.. Haklariniz nettir, korunur. alacaginiz kalmaz ve en guzeli maas skalalari Turkiye'deki gibi sacma sapan degildir (konunun basinda benim icin bir motivasyon sebebiydi bu!). Ayni isi yapan iki benzer profile arasinda ne olursa olsun buyuk makas olmaz. Atiyorum biri 5K aliyorsa digeri 4800 ya da 5200 alir en az/ en fazla. Buna mudurunuz de dahildir o da en fazla 5800 - 6200 alir (rakamlari atiyorum ama asagi yukari bu boyle yuzde olarak). O yuzden sacma sapan bir gelir dagilimi da yok. Elbette burada da zengin var, kayirilanlar vardir ancak cok sinirli ve devletin ozellikle vergi dairesi (ulu Belastingdienst) acimaz. En sevdigim yani, maas bordrolari mesela. Ben her ay nereye ne kadar kesilmis net bir sekilde gorebiliyorum/ogreniyorum. Ustune vergi beyannamemi kendim yapiyorum ( her sene Nisan ayi gibi olur bu) ve size ne kadar -/+ oldugunu birkac bilgi istedikten sonra belirtiyorlar. 2019: 1070 Euro, 2020 : 2820 Euro, 2021: 2040 Euro geri odeme aldim. Rakam rakam yaziyorum ki hani size geri odedikleri fazla kesintilerin miktarini goresiniz. Bu arada 2020 sene sonudna 2.oglum dunyaya geldi. Onun sureci harika ilerledi.. Belediye'ye dogum sonra kayit ettirdikten sonra hersey tikir tikir ilerledi. Otomatik kayitlari yapildi vs.. Yani genel olarak surecler bu sekilde ilerliyor. Bu arada, giris seviyesi maas demistim gercekten boyle birsey var. Misal suan bulundugum sirket icin eleman alimi direkt ben yapiyorum kendi ekibime ve buna dikkat etmem isteniyor. Yalniz geldikten sonra sizin yetenekleriniz/calisma kaliteniz ve tabiki sansiniz dogrultusunda bunu da gelistirebilirsiniz. Haklariniz bellidir, sistem bellidir, sirkette kimse size oyle kolay kolay kotu davranamaz yaptirimlari agirdir, mesaiye kalmaniz genel olarak istenmez ve olursa haklariniz bellidir, sozlesmelerde yazan hersey uygulanir olumlu/olumsuz, ve alt-ust iliskisi Turkiye'deki gibi kisisel iletisimle olmaz. Profesyoneldir ve genelde mudurler cok dikkatli ve kibarlardir bunun boyle olmasi da cok onemlidir.

Edit: deginmeyi unutmusum;

30% Ruling: High skilled migrant (yuksek nitelikli gocmen - aranan meslekler) statusu ile Hollanda'ya geldiginizde size ilk 5 sene icin gelir verginizden yuzde 30 muafiyet verirler. Bunun icin ayrica sirketiniz/sizin araciliginizla Vergi Dairesine basvuru yapmaniz gerekiyor. Gelir gelmez otomatik olmuyor, bir sure sonra basvuru yapip onay geldikten sonra geriye donuk vergi kesintinizi sirketiniz size oduyor. Bu Hollanda'nin nitelikli insanlari cekme politikasinin sonucu. Eskiden 10 seneymis, sonra 7 simdide 5 sene olmus. Bazi sirketler bunu yapmiyor bunu duyunca sasirdim sebebi esitlik politikasymis hani bu konuyu onceden sorup ogrenmenizi oneririm. Cunku buyuk bir rakam kaybiniz olur.

Biliyorum biraz uzun oldu, yer yer kendi ozel durumuma da degindim ancak surecler bu sekilde. Dedigim gibi sorusu olan bilgi/destek isteyen olursa seve seve yardimci olurum ki cok kisiye de oldum.
 
Son düzenleme:
Şimdi baslarsam 2 güne bitiririm Emrah renkdasimin yorumunu
 
Barış Savaş' Alıntı:
Şimdi baslarsam 2 güne bitiririm Emrah renkdasimin yorumunu
Genişletmek için tıkla ...

Haklisiniz, bilgilendirme amacli yazdim. ama gercekten cok daha fazla detay var ve ucret odenerek aliniyor cogu ben sizlerle paylasmak istedim.. Bundan para kazaniyor firmalar yani :)

Kusura bakmayin uzunluk icin, Hollanda ozeline bilgiler icin bold'ladigim kisimdan itibaren okuyunuz lutfen :)

Edit: Dubai icin ulke demisim BAE/UAE anladiniz siz :)
 
Son düzenleme:
Emrah Kaya' Alıntı:
Haklisiniz, bilgilendirme amacli yazdim. ama gercekten cok daha fazla detay var ve ucret odenerek aliniyor cogu ben sizlerle paylasmak istedim.. Bundan para kazaniyor firmalar yani :)

Kusura bakmayin uzunluk icin, Hollanda ozeline bilgiler icin bold'ladigim kisimdan itibaren okuyunuz lutfen :)
Genişletmek için tıkla ...
Yok yav okudum bilgilendik en azindan eyvallah
 
Yasim cogunuzdan ileride oldugu icin benim icin onemli olan tek sey emekliligimi nerede gecirecegim. En erken nerede emekli olabiliyorsaniz orada yasayin derim. Tabi emekli maasiyla gecinebilecekseniz. Amerika'daki 25. senem ve sendikadan tam emekli olabilmek icin 16, devletten tam emekli olabilmek icin 18 senem daha var. Turkiye'den su an emekli olabiliyorum ama 250 -300 dolar maasla gecinemem cocuklar hala evdeyken. Kirada oturmama gerek olmasa bile. Yani hal boyleyken uc maas ile Turkiye'de sevdigim yemekleri yiyip krallar gibi yasayarak kafami dinleyecegim gunleri bekliyorum.

Genc arkadaslara Avrupa'yi gezmis gormus, uzun suredir de Amerika'da yasayan biri olarak tavsiyem memlekete yakin kalin olur.
 
Avrupa dedigin önemli olan neresi, Bulgaristan da Avrupa birliginde.
 
Başlık uplanmış postum layklanmış diye şu tavsiyeyi vermek isterim:

Hava konusunu pek kafanıza takmıyorsanız beyaz yakalı bir Türk göçmen olarak yaşayabileceğiniz en iyi yer muhtemelen Londra'dır.
 
Yeni Zelanda'da yaşamak isterim.

Hayalim yeni Zelanda'dadaki hobbit evimde kahvemi yudumlarken bilgisayarımdan gscimbom'daki yorumları okumak😄
 
avrupa her zaman amerikadan üstündür

ha amaç para biriktirip sonra TR dönmek ise amerika malesef
 
Sosyal hayati eğlenceyi seviyorsaniz amerika yok ben sessiz sakin bir hayat istiyorum diyorsaniz avrupa.
 
Güzel bir Avrupa şehrinde yaşayıp, Amerika’ya tatile gitmek.
 
Akp li gurbetçilerin olmadığı bir yer olsun Almanya’da bıktım bu tiplerden
 
Tr dışı hangi ülke olursa olsun kafasında oluyom ben bazen.Ama seçme imkanım olsaydı Amerika veya Avustralya'yı seçerdim..
 
Cevap yazmak için giriş yap yada kayıt ol.
Geri
Üst Alt